Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2014

28η του ΟΚΤΩΒΡΗ - ΑΛΗΘΕΙΕΣ και ΨΕΜΑΤΑ ''Στη μνήμη αυτών που έπεσαν για την Λευτεριά και την Ειρήνη'' Άρθρο του Γρηγόρη Εδιρνέλη*

"... Νύχτα πάνω στη νύχτα βαδίζαμε ασταμάτητα, ένας πίσω απ' τον άλλο, ίδια τυφλοί. Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από τη λάσπη, όπου, φορές, εκαταβούλιαζε ίσαμε το γόνατο. Επειδή το πιο συχνά ψιχάλιζε στους δρόμους έξω, καθώς μες στην ψυχή μας. Και τις λίγες φορές όπου κάναμε στάση να ξεκουραστούμε, μήτε που αλλάζαμε κουβέντα, μονάχα σοβαροί και αμίλητοι, φέγγοντας μ' ένα μικρό δαδί, μία μία εμοιραζόμασταν τη σταφίδα".
               "Πορεία προς το Μέτωπο",   από το "Άξιον Εστί" του Οδυσσέα Ελύτη:
                                                                  ----------
Εκείνη η 28η Οκτωβρίου, των πρώτων χρόνων της κατοχής, έγραφαν οι ιστορικοί Ι. Χανδρινός και Κ. Παλούκης, <<δεν συμβολίζει την <<εθνική ενότητα>> απέναντι στον κίνδυνο. Εκείνη η μέρα δεν ήταν ίδια για όλους ... Η ιταλική ιμπεριαλιστική επίθεση, κομμάτι του μεγαλύτερου ιμπεριαλιστικού πολέμου, λειτούργησε καταλυτικά στις συνειδήσεις, ενώ κλόνισε και τελικά σάρωσε το φασιστικό καθεστώς του Μεταξά - ιδεολογικά συγγενές - με τους <<ιταμούς εισβολείς>> (Εφημερίδα ΠΡΙΝ, 27/9/2013). Μέχρι σχεδόν το τέλος του πολέμου, η 28η Οκτωβρίου συμβόλιζε έναν διμέτωπο αγώνα απέναντι σε ξένους φασίστες αλλά και τους ντόπιους συνεργάτες του. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια ώστε ο <<εθνικός κορμός>>, που πλέον στελεχωνόταν σε σημαντικό βαθμό από τους συνεργάτες των ναζί, να διαγράψει από την ιστορική μνήμη τη μάχη απέναντι στον φασισμό του Μεταξά και του πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου της εποχής.
Ο πόλεμος αυτός απέδειξε τον ηρωισμό και το αντιφασιστικό πνεύμα των Ελλήνων αλλά και απομυθοποίησε τη χυδαία προπαγάνδα της δικτατορίας του Ι. Μεταξά, η οποία επί μια τετραετία είχε ως στόχο την εξαπάτηση του λαού (πέρα από την ωμή βία, τρομοκρατία, φυλακές, εξορίες, κλπ) και προσπαθούσε να του καλλιεργήσει την ψευδή εντύπωση ότι μεριμνούσε ανελλιπώς για τον εξοπλισμό του στρατού και την ασφάλεια της χώρας.
Η δοκιμασία του πολέμου απέδειξε την απροετοιμασία της χώρας προς τον πόλεμο, την οποία αναγκάστηκαν να ομολογήσουν αργότερα κορυφαίοι στρατιωτικοί ηγήτορες των κατά ξηρά και θάλασσα μονάδων στα απομνημονεύματά τους (Παπάγος, ναύαρχος Σακκελαρίου κ. α ) και κυρίως έφερε σε φως τις τρομερές λαθροχειρίες της δικτατορίας του Μεταξά στον πολυδιαφημιζόμενο έρανο για την ενίσχυση της αεροπορίας. Εκατομμύρια επί εκατομμυρίων είχαν << φαγωθεί>>, είχαν καταχραστεί.  Η Ελλάδα μπήκε στον πόλεμο διαθέτοντας μερικά απαρχαιωμένα γαλλικής και πολωνικής κατασκευής αεροπλάνα, τα οποία το δημόσιο είχε προμηθευτεί πριν τη δικτατορία του Ι. Μεταξά.
Πριν από την επίθεση είχε προηγηθεί ιταλικό τελεσίγραφο στον τότε δικτάτορα Ι. Μεταξά στις 28/10/1940 στις 3.00 το πρωί από τον ιταλό πρέσβη στην Αθήνα Γράτσι, το οποίο και απέρριψε. Ήταν ένα κυνικό διπλωματικό έγγραφο με σκηνοθετημένες κατηγορίες και αξιώσεις για παραχωρήσεις εδαφικών στρατηγικών σημείων της χώρας μας, που καμιά κυβέρνηση στον κόσμο δεν μπορούσε να δεχτεί.  Τίποτε πιο φυσικό να το απορρίψει και ο Μεταξάς. Ανάμεσα στα άλλα στο τελεσίγραφο τονίζονταν τα εξής : <<... το δικαίωμα να καταλάβει δια των ενόπλων αυτής δυνάμεων ( Ιταλίας) δια την διάρκεια της σημερινής προς την Αγγλία ρήξεως, ορισμένα στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους>>. Φυσικά ο Ι. Μεταξάς δεν μπορούσε να κάνει και διαφορετικά διότι αν δεχόταν το τελεσίγραφο τότε θα ανατρεπόταν από το Βασιλιά και τους άγγλους που τον είχαν τοποθετήσει δικτάτορα για να υπερασπίσει τα συμφέροντά τους την περίοδο αυτή απέναντι στην Ιταλία.
Αλλά το σημαντικότερο, ο αδούλωτος και αλύγιστος λαός μας θα συνέχιζε τον αγώνα κάτι που φυσικά έκανε με ηρωισμό και αυταπάρνηση λέγοντας το πραγματικό ΟΧΙ στη φασιστική εισβολή γράφοντας με το αίμα του νέες σελίδες ηρωισμού και θυσιών κάτω από δύσκολες συνθήκες, λάσπη, χιόνια, βροχές, πείνα, κρυοπαγήματα και μύριες άλλες κακουχίες στα αλβανικά βουνά αλλά και στη συνέχεια στην κατοχή και στην Εθνική Αντίσταση με επικεφαλής τα ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ.
Ο Ι. Μεταξάς απέρριψε το τελεσίγραφο χωρίς όμως να πιστεύει στη νίκη του Ελληνικού λαού, αλλά για να ριχτούν απλά μερικές τουφεκιές για την τιμή των όπλων. Στις 30. 10.1940 δήλωνε στους δημοσιογράφους: << Αλλά υπάρχουν στιγμές κατά τις οποίες ένας λαός οφείλει, αν θέλει να μείνει μεγάλος, να είναι ικανός να πολεμήσει έστω και χωρίς καμιάν ελπίδα νίκης>>.
Στο ίδιο πνεύμα ο αρχηγός του Γ.Ε.Σ Α. Παπάγος λίγες μέρες πριν την ιταλική επίθεση είχε δηλώσει στον επιτελάρχη του ΤΣΔΜ συνταγματάρχη Γεωργούλη ότι αν μας επιτεθούν οι Ιταλοί << θα ρίψωμεν μερικές τουφεκιές δια την τιμήν των όπλων>>. Η δικτατορία του Μεταξά δεν πολεμούσε ούτε για τη δόξα αλλά μόνο γιατί έπρεπε και δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς.
Σχετικά με αυτό ο υποστράτηγος Π. Πετρόπουλος, Διευθυντής τότε του 3ου Γραφείου επιχειρήσεων της VIII Μεραρχίας που αντιμετώπισε το κύριο βάρος της εχθρικής επίθεσης στην Ήπειρο, γράφει : << Η Ανώτατη ηγεσία δεν επίστευεν εις την νίκην, αλλά ήθελεν να ρίψωμεν μερικούς πυροβολισμούς δια την τιμήν των όπλων μας>>
Διαμετρικά αντίθετη ήταν η στάση του λαού. Όταν το πρωί στις 28/10/1940 μαθεύτηκε από τις εφημερίδες και το ραδιόφωνο η ιταλική επίθεση, η ψυχραιμία, το θάρρος και η αποφασιστικότητα κυριαρχούσε στο λαό. Όχι μόνο οι έφεδροι καλούνταν στα όπλα αλλά χιλιάδες εθελοντές όλων των ηλικιών έτρεχαν να παρουσιαστούν στα κέντρα επιστράτευσης που ορίστηκαν σε όλη τη χώρα, στα οποία σχηματίστηκαν τεράστιες ουρές.
Στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις συγκροτήθηκαν αυθόρμητα μεγάλες διαδηλώσεις αποδοκιμασίας της φασιστικής Ιταλίας και του δικτάτορα Μουσολίνι, κλπ. Όλη αυτή η εικόνα της μεγαλοπρέπειας του λαού για την πάλη και την νίκη που πραγματικά είπε ΟΧΙ στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας, τρόμαξε το δικτάτορα Ι. Μεταξά, που στο ημερολόγιό του έγραφε: <<Με ανησυχεί η υπεραισιόδοξος κοινή γνώμη>> Ο λαός ενωμένος, παρά τις καταπιέσεις, τις φυλακές, τις εξορίες, τις πικρίες, τους διαχωρισμούς από το φασιστικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου, βρέθηκε έτοιμος να πολεμήσει τους επιδρομείς παρά τη φιλοφασιστική και φιλοναζιστική προπαγάνδα του καθεστώτος, το οποίο καλλιεργούσε και επέβαλε το θαυμασμό στα φασιστικά καθεστώτα της Ιταλίας και της Γερμανίας. << Ο ελληνικός λαός εκλήθη να αντιμετωπίση τον ιταλικόν φασισμόν και τον γερμανικόν εθνικοσοσιαλισμόν, αφού επί μία τετραετία εδιδάσκετο ότι τα καθεστώτα ταύτα ήσαν αι μορφαί πολιτικής διακυβερνήσεως του μέλλοντος>>  Αλλά και την τελευταία στιγμή ο Μεταξάς όχι μόνο δεν πίστευε στη νίκη αλλά και είχε αυταπάτες ότι δεν θα μας επιτεθεί η Ιταλία.
Το γεγονός αυτό φαίνεται στις σημειώσεις του προσωπικού του ημερολογίου, ανεξάρτητα που όλα τα τηλεγραφήματα από τις Πρεσβείες που έφταναν μιλούσαν για επίθεση. Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω που έστειλε ο Ι. Πολίτης από τη Ρώμη στις 23/10.1940 <<κατά πληροφορίας στρατιωτικής πηγής προστίθεται ήδη και χρονικός προσδιορισμός μεταξύ 25 και 28 τρέχοντος δια την εκδήλωσίν της εναντίον της Ελλάδος ενεργείας>>.
Φυσικά και πριν η ηγεσία του Γ.Ε.Σ με την κατάληψη της Αλβανίας από την Ιταλία τον Απρίλη του 1939 έβλεπε τον κίνδυνο της ιταλικής επίθεσης χωρίς όμως ο Μεταξάς να παίρνει μέτρα όταν του ζητήθηκε. Χαρακτηριστικά στο ημερολόγιό του στις 9/10/1940 έγραφε: <<Παπαδήμας, Παπάγος. Εξωφρενικά αιτήματα! Επιστράτευσις, προμήθεια 584 εκατομμύρια!..>>.
Είχε προηγηθεί βομβαρδισμός στις 12.7.1940 από τρία ιταλικά αεροπλάνα του βοηθητικού του Ελληνικού Στόλου <<Ωρίων>> καθώς και στο αντιτορπιλικό <<Ύδρα>>. Στις 30.7.1940 ρίχνονται 4 βόμβες εναντίον Ελληνικού αντιτορπιλικού στον Κορινθιακό. Στις 2.8.1940 ιταλικό αεροπλάνο ρίχνει βόμβες εναντίον πλοίου της οικονομικής αστυνομίας 1 χιλ. από το φάρο της Λαγούσας. Στις 15.8.1940 βυθίζεται το καταδρομικό <<Έλλη>>.
Από την πλευρά της, η δικτατορία για να μην εξοργίσει το Μουσολίνι και να μην μεγαλώσει την ανησυχία της ελληνικής κοινή γνώμης απαγορεύει να δημοσιευτεί οποιαδήποτε πληροφορία για τις ιταλικές προκλήσεις. Έγιναν βέβαια διακοινώσεις διαμαρτυρίας στην Ιταλία, αλλά Ιταλοί τους <<έγραψαν>> κανονικά γιατί είχαν τα σχέδια τους.
Οι αυταπάτες του Μεταξά συνεχίζονταν όταν ακόμη και μετά τον τορπιλισμό του <<Έλλη>> ο Παπάγος με την ιδιότητα του αρχηγού του ΓΕΣ του ζήτησε να παρθούν ορισμένα μέτρα. Ο Μεταξάς τα απέρριψε, αλλά για να δικαιολογήσει τη στάση του απευθύνθηκε στη Γερμανία του Χίτλερ για να τον συμβουλευτεί, και φυσικά η απάντηση από τη Γερμανία ήταν αρνητική, να μην κάνει τίποτε>>.
Ο Παπάγος σημειώνει: <<Ουδέποτε η κυβέρνησις μεταξύ των σκοπών της μιας προπαρασκευής είχε θέσει και τον της αντιμετωπίσεως ενός πολέμου κατά της Ιταλίας.>>
Ανακεφαλαιώνοντας όλα αυτά για το ποιος είπε πραγματικά το ΟΧΙ αλλά και απαντώντας σε όλους εκείνους τους απολογητές και υμνητές της δικτατορίας του Ι. Μεταξά, που θέλουν να τον παρουσιάσουν σαν έναν άνθρωπο με αρετές, με θάρρος και αποφασιστικότητα, αλλά και αμέσως μετά την κήρυξη του πολέμου, ο γνωστός ιστορικός Γ. Κορδάτος γράφει σε δημοσιεύματά του : <<.. Ο Μεταξάς κανένα ΟΧΙ δεν είπε στον Ιταλό πρεσβευτή. Το ΟΧΙ το είπε ο ελληνικός λαός και στο αλβανικό μέτωπο και ύστερα στον καιρό της κατοχής με την Εθνική Αντίσταση...
Ο Μεταξάς δεν έπαιξε τον ιστορικό ρόλο που καλούσαν οι περιστάσεις να παίξει. Ως την τελευταία στιγμή έλπιζε πως ο Μουσολίνι δεν θα μας επιτίθονταν, γιατί πολλά περίμενε από τον Χίτλερ που τον πίστευε για φίλο και προστάτη της Ελλάδας! Γι ' αυτό όταν στις 4 το πρωί της 28 Οκτώβρη 1940 τον ξύπνησε ο Ιταλός Πρεσβευτής Γκράτσι για να του επιδώσει το τελεσίγραφο δεν κατάλαβε περί τίνος επρόκειτο - έτσι διηγείται ο Γκράτσι που κατά τα άλλα γράφει με πολλή συμπάθεια για το Μεταξά  και άρχισε τις φιλοφρονήσεις. Όταν δε διάβασε το τελεσίγραφο ούτε αγρίεψε, ούτε κράτησε την ψυχραιμία του, ούτε βρήκε δύο λέξεις από εκείνες που μένουν ιστορικές για να πει για λογαριασμό της Ελλάδας, παρά δάκρυσε... ¨όταν τελείωσε το διάβασμα του φασιστικού τελεσιγράφου (διηγείται ο ιταλός πρεσβευτής) <<κοίταξε κατάματα το Γκράτσι και με συγκινημένη αλλά σταθερή φωνή του είπε στα γαλλικά : <<ώστε έχω πόλεμο>>!.
Με το ξέσπασμα του πολέμου οι 600 δεσμώτες κομμουνιστές της Ακροναυπλίας με υπόμνημά τους στις 29 Οκτώβρη 1940 διεκδικούσαν την τιμή να υπερασπίσουν την πατρίδα προτάσσοντας τα στήθη τους στους εισβολείς, πολεμώντας στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Η δικτατορία απέρριψε το υπόμνημά τους απαντώντας αρνητικά. Ανάλογα υπομνήματα στάλθηκαν από τους φυλακισμένους και εξόριστους από την Κέρκυρα, Φολέγανδρο, Κίμωλο, Σίκινο, Ασβεστοχώρι, κ.λ.π τα οποία απορρίφθηκαν από τη δικτατορία. Η αρνητική απάντηση της δικτατορίας είχε ως αποτέλεσμα πολλοί δεσμώτες αγωνιστές στους τόπους εξορίας να πεθάνουν από τη φοβερή πείνα του 1941. Εκατοντάδες άλλοι να παραδοθούν από τη δικτατορία στα κατοχικά στρατεύματα και να εκτελεστούν από τους Γερμανούς στην Καισαριανή στην Αθήνα, στο στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη και σε άλλα σημεία. Το σημαντικότερο από όλα όμως, που ήταν η συνισταμένη της τοποθέτησης των κομμουνιστών της Ελλάδας αλλά και κάθε προοδευτικού ανθρώπου για τον πόλεμο και την φασιστική εισβολή, ήταν το ανοιχτό γράμμα προς το λαό της Ελλάδας του Γ.Γ του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη το οποίο γράφτηκε στα κρατητήρια της Γενικής Ασφάλειας υπό τύπο μανιφέστου προς τον ελληνικό λαό και δημοσιεύτηκε στον τύπο στις 2/11/1940.
Το γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη ήταν ξεκάθαρο και χωρίς περιστροφές. Έβαζε ζήτημα προοπτικής <<μια καινούργια Ελλάδα της δουλιάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ' ένα πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό>>. Ουσιαστικά το γράμμα έθετε τις βάσεις για τη δημιουργία του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ), που ακολουθήθηκε στη συνέχεια και γιγαντώθηκε στο λαό για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά.
Με την κατάληψη της Ελλάδας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής τον Απρίλη 1941 ο Νίκος Ζαχαριάδης παραδόθηκε από την Ελληνική Ασφάλεια στους Γερμανούς και μεταφέρθηκε στο Νταχάου από το οποίο απελευθερώθηκε το 1945 και επέστρεψε στην Ελλάδα στα τέλη Μάη του ίδιου έτους.
Ο πόλεμος του 1940-41 με τους Ιταλούς χωρίζεται από το Γ.Ε.Σ σε τρεις χρονικές περιόδους. Η πρώτη αφορά το διάστημα 28/10/1940 έως τις 13/11/1040 κατά το οποίο έχουμε την επίθεση της Ιταλίας, την κατάληψη ελληνικών εδαφών και στη συνέχεια οι ελληνικές δυνάμεις έως τις 13/11/1940 είχαν αποκαταστήσει στο μεγαλύτερο μέρος το εθνικό έδαφος, στην περιοχή της Κόνιτσας και τις διαβάσεις των συνόρων. Παράλληλα από 1-13/11/1940 στη ΒΔ Μακεδονία οι Ελληνικές δυνάμεις με αντεπιθέσεις πέτυχαν να καταλάβουν υψώματα πέρα από τα σύνορα. Η δεύτερη περίοδος είναι από 14/11/1940 έως 6/1/1941. Έχουμε γενικά αντεπίθεση των ελληνικών δυνάμεων με εντυπωσιακά αποτελέσματα.  Η τρίτη περίοδος είναι από 7/1/1941 έως τις 26/3/1941.  Στο διάστημα αυτό στον κεντρικό τομέα του μετώπου έγιναν οι σκληρότεροι και οι πιο αιματηροί αγώνες Ελλήνων και Ιταλών. Κατά τη διάρκεια αυτή σημειώθηκαν πάρα πολλές μεγάλες επιθέσεις των Ιταλών, χωρίς να σπάσουν την άμυνα των Ελλήνων. Στη συνέχεια, ως τις 9/4/1941 που διατάχθηκε η αναστολή των πολεμικών επιχειρήσεων στο Αλβανικό μέτωπο λόγω της γερμανικής εισβολής η κατάσταση στο μέτωπο δεν παρουσίασε αξιόλογες μεταβολές.
Στις 6/4/1941 στις 5.15 το πρωί άρχισε αιφνιδιαστικά η γερμανική επίθεση στην Ελλάδα και στη Νότια Γιουγκοσλαβία με αποτέλεσμα στις 9/4/1941 στις 8 το πρωί η Θεσσαλονίκη να παραδίδεται στα γερμανικά στρατεύματα κατοχής και στις 27/4/1941 στις 8.10 το πρωί να μπαίνουν στην Αθήνα.  Έως τις 30/4/1941 καταλήφθηκε η ηπειρωτική Ελλάδα και μέχρι τις 5/8/1941 σε συνεργασία με τους Ιταλούς τα διάφορα νησιά και στις 20-31/5/1941 διεξήχθη η μάχη της Κρήτης.  Κατά το διάστημα αυτό στις 21/4/1941 ο επικεφαλής στρατηγός Γ. Τσολάκογλου και με τις ευλογίες του μητροπολίτη Ιωαννίνων Σπυρίδωνα, υπέγραψε συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς, οι οποίοι διόρισαν πρώτο κατοχικό πρωθυπουργό τον Γ. Τσολάκογλου.
 Την άλλη μέρα της συνθηκολόγησης ο Βασιλιάς και η κυβέρνησή του με πρωθυπουργό τώρα τον Εμμ. Τσουδερό που είχε διοριστεί την προηγούμενη, την κοπάνισε στην Κρήτη και στη συνέχεια στην Αίγυπτο, φυσικά με γεμάτα τα μπαγκάζια τους με χρήμα και χρυσό. Την περίοδο αυτή μέσα στις πολλές πράξεις προδοσίας, αποσύνθεσης και διάλυσης που χαρακτηρίζουν τους κύριους φορείς και ανώτερους τιτλούχους του καθεστώτος της Αθήνας, τις τελευταίες εκείνες μέρες πριν την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα σημειώθηκε μια από τις πιο ατιμωτικές και απάνθρωπες πράξεις τους.  ΠΑΡΑΔΩΣΑΝ τους πρώτους αντιστασιακούς, τους πρώτους αγωνιστές του αντιφασιστικού και εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος, (2.000 περίπου εξόριστους και φυλακισμένους δεσμώτες του ελληνικού μοναρχοφασισμού) στους Γερμανούς εισβολείς από τους οποίους τους πιο πολλούς οι κατακτητές  Ναζί  τους εκτέλεσαν σε διάφορα σημεία της χώρας.
Με την επίθεση των Ιταλών στις 28/10/1940 κι ενώ τα παιδιά του λαού πολεμούσαν κάτω από μύριες δυσκολίες και χύνανε ποτάμι το αίμα τους, οι αξιωματούχοι της φασιστικής νεολαίας (ΕΟΝ) του Ι. Μεταξά  γύριζαν με τις κούρσες στην Αθήνα με μαύρες στολές και τις γυαλιστερές τους μπότες, γλεντούσαν στα πολυτελή γραφεία τους με το κονιάκ, τα σύκα, τα γλυκά που πρόσφερε ο λαός για τους φαντάρους, σπαταλώντας τα λεφτά που έδινε ο κόσμος από το υστέρημά του.
Συνέχιζαν την προκλητική κραιπάλη τους με άφθονο κρασί και ποτό στα οργιαστικά συμπόσια των βαθμοφόρων της ΕΟΝ. Μετά την κατάρρευση των ναζί, βρέθηκαν ολόκληρες αποθήκες της ΕΟΝ με δέματα συγκεντρωμένα από την αρχή του πολέμου που οι <<ηγέτες>> της φασιστικής νεολαίας περίμεναν την κατάλληλη ευκαιρία να τα πουλήσουν, όσα είχαν απομείνει βέβαια, διότι τα περισσότερα τα είχαν ήδη δώσει για μαυραγορίτικο εμπόριο ή τα είχαν μοιράσει μεταξύ τους.
Την ίδια στιγμή που ο ελληνικός λαός έκανε ένα τιτάνιο αντιφασιστικό αγώνα ενάντια των δύο αυτοκρατοριών του Χίτλερ και του Μουσολίνι, οι <<πατριώτες>> της ΕΟΝ επιδίδονταν με μανία στο μοίρασμα της περιουσίας της οργάνωσης, η οποία είχε γίνει από τη φορολογία και το αίμα του καταδυναστευόμενου λαού. Έπιπλα πολυτελή από μαόνι, βελούδινες κουρτίνες, λουξ πολυθρόνες, ντιβάνια, γραφομηχανές, ντουλάπια, ραδιογραμμόφωνα, ποδήλατα, κ.ά,  μοιράζονταν μέσα σε ένα <<σκληρό αγώνα>> σαν λεία ανάμεσα στους μεγιστάνες της ΕΟΝ.
Αυτή ήταν η περίφημη ηγεσία της φασιστικής νεολαίας του Ι. Μεταξά που την καθοδηγούσε ο ίδιος και θα δημιουργούσε << μια Ελλάδα νέα>> και η οποία διαλύθηκε σαν χάρτινος πύργος πριν ακόμη μπουν οι Γερμανοί κατακτητές στη χώρα μας. Φυσικά δεν βρέθηκε ούτε ένας πυρήνας, ούτε μια ομάδα, ούτε ένα ανώτατο στέλεχος της ΕΟΝ που να αισθανθεί το εθνικό του καθήκον, να προσπαθήσει να δημιουργήσει μια ομάδα, κάτι να κάνει , να προβάλλει αντίσταση στους κατακτητές.  Αντίθετα υπάρχουν πάρα πολλά ονόματα από αυτούς που είχαν γίνει ανοιχτά συνεργάτες των κατακτητών, όπως ο σκληρός πυρήνας της ΕΟΝ, που εντάχθηκε στη φασιστική δωσίλογη ΕΣΠΟ, η οποία χρηματοδοτούνταν από τη Γκεστάπο και τους χρησιμοποιούσε ως καταδότες και ήταν φυσικό και επόμενο,  διότι αυτά τα στελέχη κουβαλούσαν μέσα τους το αντιλαϊκό, αντιδημοκρατικό και αντικομμουνιστικό δηλητήριο επειδή διαπαιδαγωγούνταν από τη φάλαγγα του Ι. Μεταξά.
Αντίθετα, από το κομμάτι εκείνο που απελευθερώθηκε από τα δεσμά της φασιστικής ΕΟΝ και κυρίως εκείνο που καταδίκαζε, βασάνιζε, και δολοφονούσε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου του Ι. Μεταξά και τους ονόμαζε <<προδότες,  οργανώθηκε η αντίσταση της νεολαίας στα πλαίσια της Εθνικής Αντίστασης του ΕΑΜ, η θρυλική ΕΠΟΝ , με 640.000 νεολαίους αγωνιστές σε όλη τη χώρα κατά τη διάρκεια της κατοχής 1940-41.
Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου 1940-41 σκοτώθηκαν 11.911 (οπλίτες και αξιωματικοί) και εξαφανίστηκαν 1.342, συνολικά 13.253. Κατά τη διάρκεια του ελληνο-γερμανικού πολέμου (μαζί και η μάχη της Κρήτης) σκοτώθηκαν 1.437 και εξαφανίστηκαν 458. Στους δύο αυτούς πολέμους συνολικά σκοτώθηκαν 13.348 και εξαφανίστηκαν 1.800 σύνολο δηλαδή 15.148 οπλίτες και αξιωματικοί.
Την ιστορία την φτιάχνουν και τη γράφουν οι λαοί με τους αγώνες τους, το αίμα και τη δράση τους. Φυσικά ο ρόλος της προσωπικότητας του ηγέτη είναι σημαντικός κάτι που ο Μεταξάς ως δικτάτορας δεν μπορούσε να είναι διότι με τη βία και την απάτη καλλιεργούσε για 4 χρόνια στο λαό τα φασιστικά, ναζιστικά πρότυπα χωρίς να πιστεύει στο λαό αλλά ούτε και στη νίκη και φυσικά όμως φοβόταν το λαό, ο οποίος είπε το πραγματικό <<ΟΧΙ>> πρώτα στο αλβανικό μέτωπο με τους Ιταλούς και στη συνέχεια με τους Γερμανούς και μετά στην κατοχή με την αντίσταση των ΕΑΜ,ΕΛΑΣ,ΕΠΟΝ για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά.


(Βίνιανη, ΠΕΑΕΑ, 1944)

 Εξάλλου τα στελέχη της κυβέρνησης Μεταξά και όλος ο περίγυρος του Βασιλιά φρόντισαν γρήγορα να την κοπανήσουν στην Αίγυπτο με γεμάτες βαλίτσες από χρήματα. Κλείνοντας το κεφάλαιο αυτό αξίζει να παραθέσουμε αυτά που οι Σοβιετικοί δήλωσαν τότε: <<Επολεμήσατε άοπλοι εναντίον πάνοπλων και νικήσατε. Επολεμήσατε μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ήτο δυνατόν να γίνει αλλοιώς, διότι είσθε Έλληνες. Ως Ρώσοι εκερδίσαμε, χάριν εις την θυσίαν σας,  χρόνον δια να αμυνθώμεν. Σας ευγνωμονούμεν.>>
Τέλος, αξίζει να υπογραμμιστεί ότι η κυρίαρχη αντιδραστική αστική τάξη στην πιο κρίσιμη στιγμή για το λαό και τον τόπο πρόδωσε τα εθνικά συμφέροντα και συνεργάστηκε με τους ναζιφασίστες κατακτητές.
 (Η κυβέρνηση  των συνεργατών των κατακτητών)

Ο Γρηγόρης Εδιρνέλης είναι δικηγόρος και δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Ωραιοκάστρου, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ - ΑΝΑΤΡΟΠΗ.